Czerniak, a bezpieczne opalanie

Napisany przez Agnieszka Magiera, dnia 2015-08-11 12:33:01

Czerniak złośliwy jest nowotworem skóry wywodzącym się z komórek barwnikowych – melanocytów. Stanowi ok. 2% wszystkich zachorowań na nowotwory.

Najczęściej spotyka się czerniaka skóry (ponad 90% wszystkich przypadków), niemniej jednak może on się ujawnić także w obrębie błon śluzowych narządów płciowych, w jamie ustnej, krtani, przełyku, jelitach, żołądku oraz w gałce ocznej. Nowotwór ten cechuje wysoki stopień złośliwości. Czerniak może dawać przerzuty do okolicznych węzłów chłonnych, ale także przerzuty odległe, najczęściej do płuc i mózgu.

Niestety w Polsce notuje się około 3 tysiące nowych zachorowań na czerniaka rocznie, z czego 40% spośród nich, kończy się zgonem. Jednak czerniak jest wyleczalny we wczesnym stadium rozwoju. Przeżycie przy czerniaku o grubości do 0,75 mm sięga blisko 100%. Wyleczalność warunkuje wczesne wykrycie nowotworu i szybkie jego usunięcie.

Pomimo tych negatywnych statystyk, można uniknąć sporej liczby zachorowań w Polsce przez eliminowanie, bądź minimalizowanie czynników ryzyka rozwoju czerniaka. Zatem tak ważne jest zwiększenie świadomości Polaków i przestrzeganie podstawowych zasad bezpiecznego opalania.

Grupy podwyższonego ryzyka

• osoby z jasną karnacją;

• osoby posiadające piegi lub pieprzyki;

• osoby z niebieskimi oczami;

• osoby z rudymi, bądź blond włosami;

• osoby, które miały w przeszłości, bądź dzieciństwie oparzenia słoneczne;

• osoby, które mają pozytywny wywiad rodzinny w kierunku raka skóry.

Zasady bezpiecznego korzystania ze słońca

• okrywanie się;

• stosowanie preparatów z SPF 15+ co 2 godziny (SPF 30+ do skóry bladej i skóry dzieci);

• noszenie nakrycie głowy i okularów przeciwsłonecznych z odpowiednim filtrem;

• unikanie ekspozycji na promienie słoneczne w godzinach 11-15;

• picie dużej ilości wody;

• unikanie poparzeń słonecznych skóry.

Decyzja o stopniu ochrony przeciwsłonecznej

• typ skóry osoby korzystającej z ochrony przeciwsłonecznej;

• ilość aplikowanej ochrony oraz częstotliwość ponownych aplikacji;

• aktywności podejmowane przez osoby narażone na promieniowanie słoneczne (np. pływanie prowadzi do utraty kremu do opalania ze skóry);

• ilość kremu do opalania, jaką pochłania skóra.

Fototypy

Przykładowe mity i fakty o opalaniu i ochronie przeciwsłonecznej

Mit 1: „Gdy siedzę bezpiecznie w cieniu, a nie bezpośrednio na słońcu, nie ma potrzeby korzystania z ochrony przed słońcem.”

Fakt 1: Szkodliwe promieniowanie UV pochodzące od słońca jest odbijane od piasku, morza, śniegu, wody i innych powierzchni, a więc posłoneczne uszkodzenia skóry mogą wystąpić także podczas przebywania w cieniu. Niezależnie od tego, czy przebywa się w cieniu, czy w pełnym słońcu, należy używać preparatów z SPF 30 i większym. Kosmetyki z wyższym SPF zapewniają większą ochronę.

Mit 2: „Preparaty wodoodporne chronią mnie, gdy jestem w wodzie i nie muszę ich ponownie stosować po wyjściu z wody podczas opalania.”

Fakt 2: Wodoodporne preparaty zapewniają ochronę w wodzie. W zależności od tego, jak długo przebywa się w wodzie i od podejmowanych aktywności, preparat może się częściowo lub całkowicie zetrzeć. Właściwie na pewno zostanie usunięty podczas wycierania się do sucha ręcznikiem. Należy ponownie aplikować krem do opalania, zwłaszcza po wycieraniu się ręcznikiem. Wielu ludzi nie zdaje sobie sprawy z tego, jak wielkie uszkodzenia skóry można nabyć przebywając w wodzie lub blisko niej. Dzieje się tak dlatego, że efekt chłodzący wody ogranicza uszkodzenia spowodowane przez ciepło słoneczne, ale nie zmniejsza światła słonecznego padającego na skórę.

Mit 3: „Nie potrzebuję kremu do opalania, gdy pogoda jest chłodniejsza.”

Fakt 3: Gdy jest chłodno, ale pogodnie, jest nadal wiele promieni UV, które docierają do nas, także ochrona przed słońcem przez cały rok jest koniecznością. Nawet w krajach ze stosunkowo małym nasłonecznieniem, może wystarczyć zaledwie pół godziny, aby doznać poparzenia słonecznego, co w dłuższej perspektywie stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia. Ważne jest również, aby pamiętać, że ekspozycja na słońce, która nie powoduje poparzenia słonecznego, wciąż może przyczyniać się do uszkodzenia komórek skóry
i zwiększać ryzyko zachorowania na raka skóry. Nie należy zakładać, że zamieszkiwanie
w chłodniejszym klimacie sprawia, że ryzyko uszkodzeń posłonecznych jest niskie. Uszkodzenia skóry mogą pojawić się także podczas ekspozycji na słońce w pochmurne, deszczowe dni.

Mit 4: „Nigdy się nie opalam, więc moja skóra nie zostanie uszkodzona przez słońce.”

Fakt 4: Wiele przypadków oparzeń słonecznych ma miejsce, gdy ludzie nie opalają się celowo. Czerniak może rozwinąć się także u tych osób, które pracują wewnątrz budynku lub zajmują się grą w golfa, narciarstwem lub żeglowaniem. Ludzie żyją o wiele dłużej, więc są bardziej narażeni na działanie promieni słonecznych, nawet jeśli się nie opalają.

PIŚMIENNICTWO

1. Czerniak - cichy zabójca. http://biotechnologia.pl/biotechnologia/artykuly/czerniak-cichy-zabojca,12637 (dostęp: 23.03.2015)

2. Czy polscy pacjenci dostaną szansę na nowoczesne leczenie czerniaka? http://www.rynekzdrowia.pl/Serwis-Onkologia/Czy-polscy-pacjenci-dostana-szanse-na-nowoczesne-leczenie-czerniaka,127051,1013.html (dostęp: 23.03.2015)

3. Czerniak złośliwy skóry - Melanoma malignum. http://www.onkonet.pl/dp_czerniakzs.html (dostęp: 24.03.2014)

4. M. Noszczyk. Kosmetologia pielęgnacyjna i lekarska, Wydawnictwo lekarskie PZWL, Warszawa 2010, str. 183-184

5. Seven Deadly Suns – The myths and facts about sunbathing and sunscreen [Dok. elektr.] http://www.skcin.org/Documents/SEVEN-DEADLY-SUNS (dostęp: 24.03.2015)

6. „Sun safe in cornwall” http://www.sun-safe.org (dostęp: 24.03.2014)

Użyte tagi: Czerniak, zdrowie, czerniak złośliwy skóry, bezpieczne opalanie

Zobacz także:

• Będzie można sprawdzić aktualne kolejki do specjalistów na NFZ
• Ćwiczenia na ładne pośladki
• POZNAJ PRAWDZIWĄ PRZYCZYNĘ MIAŻDŻYCY
• Onkolog: oparzenia słoneczne z dzieciństwa zwiększają ryzyko czerniaka
• Marriott Everest Run – bieg na szczyt Mount Everest w sercu Warszawy