Najczęstsze urazy w jamie ustnej i jak je leczyć?

Napisany przez WP, dnia 2024-07-05 16:10:29

Jama ustna ma bezpośredni kontakt ze środowiskiem zewnętrznym, a co za tym idzie, również z chorobotwórczymi drobnoustrojami, dlatego często jest miejscem występowania infekcji.

Ryzyko rozwoju zakażeń zwiększają różnego rodzaju urazy w obrębie błony śluzowej jamy ustnej prowadzące do przerwania jej ciągłości, które ułatwiają przedostawanie się patogenów do organizmu. Do powstania uszkodzeń na śluzówce prowadzić może wiele czynników, przyczynić się do tego może np. proteza lub aparat ortodontyczny. Jak powstają drobne urazy w jamie ustnej? Jak walczyć z podrażnieniami i stanem zapalnym na dziąsłach i po wewnętrznej stronie policzków? Sprawdź, co warto wiedzieć o najczęstszych urazach jamy ustnej.

Urazy w jamie ustnej – przyczyny

Różnego rodzaju urazy w obrębie błony śluzowej jamy ustnej mogą nie tylko powodować dolegliwości bólowe, ale także prowadzić do rozwoju ostrego zapalenia jamy ustnej czy zakażenia, dlatego warto wiedzieć, co je najczęściej wywołuje i w miarę możliwości świadomie unikać zagrożeń1.

Do powstawania podrażnień, otarć i drobnych ranek w zakresie błony śluzowej jamy ustnej przyczyniać się może:

• jedzenie niektórych posiłków i produktów spożywczych – do powstania ran może dojść podczas spożywania posiłków składających się z twardych produktów lub pokarmów o ostrych brzegach2,
• zbyt energiczne szczotkowanie zębów – podczas mycia zębów przy zbyt intensywnych ruchach szczoteczką może dojść do uszkodzenia tkanek otaczających uzębienie2,
• proteza zębowa – proteza podczas żucia może podrażniać śluzówkę, prowadząc do powstawania urazów, co z kolei zwiększa ryzyko rozwoju zakażeń bakteryjnych i grzybiczych3,1,
• aparat ortodontyczny – ostre zakończenia aparatu do prostowania krzywego zgryzu, podobnie jak drażniące elementy protezy, przyczyniają się do powstawania podrażnień, ran i urazów tkanek w jamie ustnej1,
• zabieg stomatologiczny – dentysta lub chirurg stomatolog podczas zabiegu (np. ekstrakcji zęba) może narazić pacjenta na powstanie urazu w błonie śluzowej jamy ustnej.

Afty a urazy w obrębie jamy ustnej

Nawet niewielkie rany w jamie ustnej mogą zwiększyć ryzyko powstawania aft, czyli bolesnych nadżerek, co dotyczy zarówno dzieci, jak i dorosłych. Afty przybierają postać małych, najczęściej okrągłych, płytkich ubytków w błonie śluzowej (owrzodzeń), pokrytych żółtym, szarym lub białym nalotem. Mogą pojawić się w obrębie całej jamy ustnej: na błonie śluzowej policzków, języka, podniebienia, gardła oraz na wargach4.

Grzybica a urazy jamy ustnej

Drobne urazy w jamie ustnej zwiększają ryzyko rozwoju grzybicy (kandydozy). Choroba objawia się białymi nalotami na powierzchni silnie przekrwionej błony śluzowej, które powodują silny ból i pieczenie, a także nieprzyjemny zapach z ust. W większości przypadków do rozwoju zakażenia prowadzi grzyb Candida albicans1.

Leczenie urazów i ran w jamie ustnej

W leczeniu urazów występujących w jamie ustnej najczęściej wykorzystuje się leki dostępne w aptece bez recepty przeznaczone do stosowania miejscowego o działaniu przeciwbólowym, przeciwzapalnym i antyseptycznym takie jak maści i żele. W trakcie samodzielnie prowadzonej terapii cały czas należy kontrolować stan jamy ustnej. Jeśli domowe leczenie nie przyniesie efektów, warto zgłosić się do lekarza stomatologa lub specjalisty medycyny ogólnej, który znajdzie przyczynę dolegliwości i dobierze odpowiednią metodę leczenia. Jeśli zdiagnozuje zakażenie bakteryjne, konieczna może okazać się antybiotykoterapia i zastosowanie leków przeciwbakteryjnych. Z kolei przy kandydozie stosuje się leki przeciwgrzybicze1.

Higiena jamy ustnej – jak powinna wyglądać?

W wyniku nieprawidłowo prowadzonej higieny jamy ustnej zwiększa się podatność na infekcje w przypadku powstania urazów w obrębie jamy ustnej, dlatego pamiętajmy o regularnym myciu zębów i stosowaniu produktów dobranych stosownie do indywidualnych potrzeb, w tym przede wszystkim szczoteczki i pasty do zębów. Szczotkowanie zębów powinno trwać ok. 2 minuty bez względu na to, czy używamy szczoteczki manualnej, sonicznej czy elektrycznej5.

Artykuł powstał przy współpracy z Bausch + Lomb

Bibliografia:

1. Zagor M., Czarnecka P., Janoska-Jaździk M., Ostre zapalenie błony śluzowej jamy ustnej, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2018 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/choroby/choroby-jamy-ustnej-i-gardla/106153,ostre-zapalenie-blony-sluzowej-jamy-ustnej (dostęp: 2022.09.22.)).
2. Durska G., Przyczyny nawracających aft, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2014 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/gastrologia/lista/106807,przyczyny-nawracajacych-aft (dostęp: 2022.09.22.)).
3. Scheff B., Marcinkowska A., Rola edukacji pacjentów w zakresie higieny protez ruchomych – opis przypadków, Protetyka Stomatologiczna, 2018.
4. Kuźnik M., Afty – przyczyny i leczenie, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2022 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/stomatologia/choroby-i-leczenie-przyzebia/295854,afty-przyczyny-i-leczenie (dostęp: 2022.09.22.)).
5. Tomaszewska I., Higiena jamy ustnej dorosłych pacjentów, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2016 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/stomatologia/higiena-i-zabiegi-estetyczne/107909,higiena-jamy-ustnej-doroslych-pacjentow (dostęp: 2022.09.22.)).

Użyte tagi: jama ustna, infekcje jamy ustnej, urazy jamy ustnej,

Zobacz także:

• Jak troszczyć się o cerę ze skłonnością do trądziku?
• Licówki w Warszawie dla pacjentów w różnym wieku: Dlaczego warto inwestować w uśmiech przez całe życie
• Jak usunąć kamień nazębny?
• Jak dbać o higienę stomii? Praktyczne porady i rekomendowane produkty
• Dlaczego prywatna opieka medyczna staje się w Polsce coraz bardziej popularna?